اهداف بلند مدت بیانیه گام دوم رسیدن به تمدن نوین اسلامی است

نوید شاهد هرمزگان : ابتدا در خصوص مفاهیم و مضامین اصلی بیانیه گام دوم انقلاب توضیحاتی ارائه کنید.

حجت الاسلام محمد عبادی: بیانیه  حضرت آقا  پنج سر فصل کلی دارد که این سرفصل ها محور اصلی بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری  است، یک بخش آن مربوط به  جریان و تاریخ  40ساله انقلاب اسلامی است که حضرت آقا تاریخ چهل ساله را مروری داشتند و مفاهیمی که در این چهل سال باید مورد توجه قرار بگیرد در این بیانیه هست.

بخش دوم مربوط به واقعیت های امروز جامعه ماست که یکی از محورهای اساسی است .سپس گام دوم را در این بیانیه  تبیین فرمودند و پیش نیازهایی که  برای گام دوم  لازم و مورد نیاز هست را تبیین فرمودند و در پایان هم توصیه های هفت گانه ای را  در رابطه با گام دوم  دارند که کل شاکله بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری را همین  پنج محور  تشکیل می دهد  و  حضرت آقا به اینها پرداخته است.

 در این بیانیه موضوع جوانان را داریم و بازشناسی گذشته انقلاب اسلامی، که اینجا لازم است مفهوم جوان روشن شود. ممتاز بودن انقلاب اسلامی که  در این چهل سال فعالیت های ممتاز و قابل قبولی داشته است . در بحث  اهداف بزرگی که انقلاب اسلامی داشته اینها مفاهیمی است که مورد توجه قرار گرفته است و  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی  نیاز به تبیین ،تشریح و تجزیه و تحلیل و تفسیر دارد.

نوید شاهد هرمزگان : بیانیه گام دوم را در عصر ورود به "دهه پنجم انقلاب "چگونه تبیین می کنید ؟ 

حجت الاسلام محمد عبادی: در مرحله دوم انقلاب اسلامی و در واقع گام دوم انقلاب اسلامی  که بعد از چله انقلاب اسلامی و چهلمین سالروز پیروز ی انقلاب اسلامی شروع می شود،مهمترین مساله به نظر من آماده کردن زیرساخت های تمدن نوین اسلامی است. ما امروز برای تمدن سازی نیاز  داریم که زیرساخت های تمدن ایجاد گردد . زیرساخت های این تمدن در چند حوزه است: 1- بخش سخت افزاری 2- نرم افزاری  3- گفتمان و فرهنگ سازی عمومی.

در واقع تفکر و فکر تمدن سازی در تمام تاروپود جامعه اسلامی اعم از نخبگان و حتی آحاد مردم گسترش پیدا کند . بنابراین اگر ما در بخش سخت افزاری نیاز داریم  که زیر ساخت های  آن را آماده کنیم ، دانشگاه لازم داریم ، راه لازم است  اعم از راه های ریلی ، هوایی و  زمینی . لازم است صنعت را توسعه بدهیم و مردم را در بخش های مختلف وارد کنیم .

در بخش نرم افزار ی هم ما نیازمند این هستیم که جامعه اسلامی ما تلاش کند برا اینکه فرهنگ را گسترش دهد ، اخلاق و سبک زندگی اجتماعی مطابق با سبک زندگی  اسلامی را دنبال کند. در حوزه آداب و رسوم هم همینطور توجه کند ،هنر در مرحله نرم افزاری جایگاهش باید تعریف و روشن شود . ما نیازمند به این هستیم که در گام دوم  انقلاب اسلامی در بخش نرم افزاری خیلی کار کنیم . امروز در جامعه از نظر تطابق با سبک زندگی اسلامی  خیلی فاصله داریم . نمی شود  یک جامعه ای تمدن ساز باشد و تمدن نوین  اسلامی را پایه ریزی کند ولی اخلاق شهروندی اش  ضعیف باشد،سبک زندگی اسلامی در حوزه خانواده  و جامعه ضعیف باشد. سبک زندگی اسلامی باید  درمعماری ، محیط زیست،خانواده ،پژوهش ،مدیریت و.. جریان پیدا کند و در این زمینه فرهنگ سازی لازم است .

در زمینه گسترش  الگو های اسلامی ،فرهنگ اسلامی و سبک زندگی اسلامی در حوزه های مختلف جامعه مانند خانواده، محیط زیست، رسانه ها و فضای مجازی ،تعامل و ارتباطات ،علوم و نهادها ،ادارات و گروه های مختلف  لازم است خیلی تلاش و کار شود.در این زمینه ها نیازمند تبیین فرهنگ اختصاصی هستیم  و در بخش نرم افزار جای آنها خالی است.

در بخش گفتمان سازی که من عرض کردم باید بگویم ، تمدن سازی میسر نیست  مگر اینکه  گفتمان رایجی را در همه این حوزه ها در جامعه راه اندازی کنیم،لازم است فکر تمدنی در  همه افراد جامعه  ایجاد شود . کار سختی است بنابراین  رسانه ها، مطبوعات و صدا و سیما ،دانشگاه ها و آموزش و پرورش باید پای کار بیایند و روی این موضوع کار کنند.

روحانیت نیز لازم است  در این حوزه در فضای عمومی جامعه گفتمان سازی کنند و بستر را برای تمدن سازی نوین اسلامی فراهم نمایند. بنابر این معتقدم در این مرحله این سه حرکت لازم است: 1- تمرکز روی سخت افزار 2- تمرکز روی نرم افزار  3- تمرکز بر روی گفتمان سازی در جامعه،  که محصول آن ها تمدن نوین اسلامی است.

نوید شاهد هرمزگان : به نظر شما در گام دوم انقلاب اسلامی نحوه غلبه بر چالش های اقتصادی چگونه خواهد بود و الزامات نیل به این هدف چه چیزهایی است؟

حجت الاسلام محمد عبادی: حضرت آقا نسخه اصلی غلبه بر این چالش ها  را در بیانیه گام دوم متذکر شدند و آن هم اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد مقاومتی یعنی نگاه درون زا به ظرفیت و فرصت های  داخل کشور ، اما می توانیم در کنار این نگاه درون زا از ظرفیت های بیرونی کشور خودمان هم در تعاملاتمان با دنیا استفاده کنیم . اقتصاد مقاومتی و مقاوم سازی اقتصاد میسر نمی شود مگر با تمرکز بر روی ظرفیت های داخلی .

ما نتوانستیم همه ظرفیت های اقتصادی کشورمان را نقد کنیم. خدای متعال به ما ظرفیت های زیادی را عنایت کرده است.  شما کدام کشور را سراغ دارید که  مثل ما با 15 کشور دنیا همسایه باشد. آیا هست  کشوری که با 15کشور دیگر ارتباط  دارد، آنهم با یک جمعیت قابل توجه!  آیا  می شود این کشور را زیر تحریم ها تضعیف کرد ؟ نه!

ما می توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم.کشور ما معادن دارد،چهارفصل آب و هوای خوب دارد، زیرساخت های بسیاری دارد و در حوزه دانش جوانانی پایه کار  هستند که در مسائل علمی فعالیت های بسیار خوبی داشته اند. امروز در نانو تکنولوژی ،هوافضا، دانش اتمی و هسته ای، سلول های بنیادین و در بخش های مختلف  جوانان ما توانسته اند بنیان های علمی کشور را رشد دهند و با کمک دانش  و تکنولوژی توانسته اند آن را  به سرمایه برساند.

با توجه به این ظرفیت ها یی که اشاره کردم اقتصاد مقاومتی و نگاه درون زا به ظرفیت های موجود تنها راه نجات کشور در محله تحریم اقتصادی است که این رویکرد الحمدلله به وجود آمده است .سرمایه گذاران باید  در داخل کشورسرمایه گذاری کنند ومسئولین نیز به سرمایه های داخلی کشور توجه کنند.

سرمایه گذاری که در بخش های اقتصادی فعالیت می کند،مقام معظم رهبری از آن به عنوان  یک رزمنده اقتصادی و مقاومتی یاد نموده است. این رزمنده اقتصادی باید مورد حمایت قرار بگیرد تا بتواند  مراحل پیشرفت  و تعالی کشور را در این مرحله رقم بزند.

در استان هرمزگان هم ظرفیت های بسیارخوبی را داریم. یک زمانی فقر نیروی انسانی و منابع انسانی را داشتیم اما امروز این فقر را در استان هرمزگان نداریم. اینها می توانند در پیشبرد برنامه ها ی  گام دوم انقلاب اسلامی کمک کنند. در هرمزگان ظرفیت جوانان مومن  وانقلابی  زیادی را داریم . باید به آنها اعتماد و از این ظرفیت ها استفاده کرد. 

در هرمزگان ظرفیت های بالای اقتصادی نیز وجود دارد. 60درصد صادرات  کشور از طریق اسکله شهید رجایی و سایر اسکله های استان هرمزگان انجام می شود .نبض اقتصاد ملی ایران در بخش صادرات و واردات در استان هرمزگان می زند و امروز ما در بخش دریا ظرفیت های بسیار بالایی  اعم از ظرفیت های زیربستر دریا و یا روی بسترآن داریم که دربخش های مختلف می توانند سرمایه گذاری کنند.

من به جرات می گویم ما از سرمایه دریا در استان هرمزگان حتی ده درصد از این سرمایه و ظرفیت موجود استفاده نکرده ایم. ما هنوز به شکل سنتی داریم از دریا در زمینه صید و صیادی استفاده می کنیم. بخش های مختلفی است که باید مطالعه کنیم و جوانان را  وارد این عرصه ها کنیم.  امروز استان هرمزگان در صنایع بزرگی مثل گاز ،نفت، فولاد،آلومنیوم و پتروشیمی در کشور برتراست .چرا که  اینها صنایع مادر کشور هستند و الحمدلله در استان هرمزگان  اینها یک ظرفیت هایی است که جوانان ما باید در  این زمینه تحصیل کنند و از وجودشان استفاده شود .

از طرفی نیروی انسانی جوان پرتلاش و پرکاری که از دانشگاه ها فارغ التحصیل شده اند این ظرفیت ها  میتواند نوید بخش آینده خوبی برای پیشرفت و آبادانی استان هرمزگان باشد. لازم است که مسئولان بستر کار و زمینه اشتغال را برای آنان فراهم کنند.

نوید شاهد هرمزگان :با توجه به اینکه کشور ما علاوه بر فشار اقتصادی، هجمه فرهنگی دشمن را نیز از طریق فضای مجازی تحمل می کند محورهای اصلی بیانیه گام دوم انقلاب برای مقابله با این حرکت شوم فرهنگی تا چه حد  اثر گذار است؟

حجت الاسلام محمد عبادی: ابتدا باید در بین مردم بصیرت افزایی کنیم. بصیرت افزایی یعنی شناخت دوست و دشمن.شناخت حق و باطل. شناخت ظرفیت ها، نقص ها  و کاستی ها. بصیرت یعنی اینکه ما در مقابل توطئه ها و ترفندهای دشمنان بتوانیم به موقع وارد عمل شویم و به موقع ورود کنیم و بتوانیم تاثیرات خودمان را بگذاریم و این اقدام اول است.

دومین مرحله  این است که جوانان را با توطئه های دشمنان آشنا کنیم. وقتی یک محصولی در دنیا تولید می شود در کنارش یک بسته فرهنگی قراردارد . ولی ما گاهی از بسته های فرهنگی آن غافل هستیم .  در صنعت ، تکنولوژی و دانش، چیزی که ما باید به آن توجه کنیم این است که در همه این  زمینه ها دشمن واردات محصول فرهنگی خودش را هم خواهد داشت.

بنابر این اگر ما در بخش فرهنگ و توانمندسازی فرهنگی و بالا بردن سطح بینش مردم تلا ش نکنیم ، در عرصه فرهنگی و اقتصادی نمیتوانیم موفق باشیم. من ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی را فقر فرهنگی میدانم. یعنی این فقر فرهنگی است که باعث می شود جامعه و خانواده نتواند مشکلات اقتصادی خودش را حل کند . ما در این زمینه باید کار کنیم و مهارت افزایی وظیفه ماست که در این زمینه باید این مهارت را ارائه بدهیم.

ما از فرهنگ غنی اسلامی برخورداریم . یک موقع  دشمن دارد حمله و تهاجم می کند خب ما در مقابل تهاجم دشمن باید دفاع کنیم. اما ما ظرفیت تهاجمی نیز داریم. ظرفیت تهاجمی ما ظرفیتی است که اسلام به ما  عنایت کرده است.  ما از ظرفیت  فرهنگ  ملی و فرهنگ دینی مان استفاده نکرده ایم. این دو ظرفیت  ملی و دینی اگر به عنوان پشتوانه تهاجمی ما در مقابل دشمن باشد با توجه به ابزارهایی که امروز در اختیار ماست از جمله رسانه ،اینترنت ، ماهواره ،فضای مجازی و ... همه این ها با وجود تهدیدها ی  آن برای ما یک فرصت است.

در مقابله با دشمن نه تنها باید پاتک و دفاع  داشته باشیم بلکه تهاجم نیز باید باشد. حمله کنیم و جاهایی هم که لازم است باید دفاع کنیم. خاکریزهای جامعه را هم باید در عرصه های فرهنگی محکم کرد. امروز خاکریزهای دشمن  در دبیرستان ها ،دانشگاه ها  و در عرصه های فرهنگی است . اگر آنجا نتوانیم  از نسل جوان مان مصونیت بخشی و صیانت کنیم و این نسل جوان بخواهد در عرصه های مدیریتی ، فرهنگی و اقتصادی وارد شود در آینده میتواند آسیب های جبران ناپذیری به کشور ما بزند.

 بنابر این در گام دوم نیازمند بصیرت افزایی و ایجاد یک موضع تهاجمی در مقابل موضع تهاجمی دشمن هستیم و باید از ظرفیت های بسیار بالای فرهنگ ملی و فرهنگ غنی اسلام برای مقابله با تهاجم  فرهنگی دشمن استفاده کنیم تا بتوانیم ان شاالله گام دوم را در عرصه های فرهنگی به سلامت پیش ببریم و جامعه را سالم سازی کنیم .

نوید شاهد هرمزگان :شرایط نیل به اهداف اصلی  بیانیه گام دوم انقلاب در استان هرمزگان چگونه  خواهد بود؟

حجت الاسلام محمد عبادی:  دربیانیه گام دوم اهداف کوتاه مدت،میان مدت و بلند مدت داریم . اهداف بلند مدت بیانیه گام دوم رسیدن به تمدن نوین اسلامی و احیای این تمدن نوین اسلامی است که از طریق آن بتوانیم انقلاب اسلامی را به خورشید عظمای ولایت ،امام زمان (عج)تحویل دهیم.  این هدف بلند مدت ما است . اما هدف میانه  و کوتاه مدت باید اینجا طراحی شود . قبل از اینکه به تمدن نوین اسلامی  برسیم پایه های سخت افزاری ،پایه های صنعت و تکنولوژی ،دانش  و فضاهای کالبدی شهری را باید گسترش و توسعه  دهیم .

از طرف دیگر در حوزه نرم افزاری دانش ،اخلاق و سطح فرهنگ عمومی مردم را بالا ببریم. این نشانه گذاری ها در کوتاه مدت و میان مدت باید انجام شود تا جامعه بتواند به یک نقطه ای برسد که از آن نقطه به بعد بتواند برنامه های  تمدنی خودش را پیاده سازی کند . من فکر میکنم در اینجا به عنوان یک هدف قطعی در این سه حوزه باید تلاش و فعالیت کنیم و استان ما  نیز در این زمینه ارتقاء یابد.

نوید شاهد هرمزگان : زنان به عنوان نیمی از پیکر جامعه که نقش تربیتی هم در خانواده دارند چه تاثیری می توانند در تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب داشته باشند؟

حجت الاسلام محمد عبادی: خوشبختانه امروز  نیمی از پیکره جامعه ما طبقه اثرگذار بانوان هستند که هرجا از این ظرفیت استفاده شده جواب گرفته ایم . در جنگ از ظرفیت بانوان کمک گرفتیم و موفق شدیم . در پیروزی انقلاب اسلامی بی شک اگر بانوان ما در خیابان و در میدان نبودند انقلاب به این سرعت به پیروزی نمی رسید. اگر انقلاب اسلامی ایران را مقایسه کنیم با نهضت ملی نفت و انقلاب مشروطه و نهضت های دیگر  که در کشور ما اتفاق افتاده است .آنجا  نقش بانوان به این  پررنگی  که در انقلاب اسلامی بوده دیده نمی شود. هر چند موفقیت هایی  را داشتیم اما نتوانستیم به نتیجه نهایی برسیم . در انقلاب اسلامی  مردان و بویژه زنان پای کار آمدند.

نقش زنان در انقلاب و جنگ  خیلی پررنگ و موثربود . در تولید علم سهم زنان و بانوان ما سهم بسیار بالایی است امروز الحمدلله رشد بسیار چشم گیر فعالیت های علمی بانوان در دانشگاه ها بر کسی پوشیده نیست. در عرصه های اجتماعی همینطور، هرجایی که  حضور زنان مومن و عفیف ایرانی نیاز بوده ، توانسته در عرصه های توسعه و رشد اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی کشور نقش موثری داشته باشد.

بی شک در گام دوم  نیز  به حضور بانوان در این حرکت بیشتراز گام اول نیاز داریم دلیلش این است که ما امروز باید شتاب و سرعت مان را بیشتر کنیم. ما وقت فرصت سوزی  نداریم  که در یک حرکت لاک پشتی و آهسته گام برداریم . باید در کوتاه ترین زمان به انقلاب اسلامی سرعت و شتاب  بدهیم  تا ان شاالله بتوانیم در آینده نه چندان دور به اهداف بیانیه گام دوم برسیم . بنابراین  حضور بانوان  در همه عرصه ها  حضوری جدی ،چشمگیر و اثرگذار است.

نوید شاهد هرمزگان : چرا در این بیانیه  رهبر معظم انقلاب جوانان را مخاطب قرار داده اند؟

حجت الاسلام محمد عبادی: خوشبختانه یکی از برجستگی های  بیانیه گام دوم  رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی این است که محوریت بیانیه گام دوم را به جوانان داده اند. یعنی اگر در یک کلام بپرسید محور بیانیه گام دوم  چه کسانی هستند ؟پاسخ آن جوانان است. جوانان  محور بیانیه گام دوم هستند. این هم یک مساله کلیشه ای نمادین و تبلیغاتی نیست . باید به جوانان مان اعتماد کنیم ، ما هرجا به جوانان اعتماد کردیم جواب گرفتیم .

امروز که جوانان محوریت  این بیانیه هستند  در همه زمینه ها باید وارد شوند. رشد علمی ما محصول حضور جوانان است ،چه دختر چه پسر،ما در عرصه های فرهنگی و اجتماعی نیاز به  حضور جوانان داریم . چشم انداز دولت بعد را هم مقام معظم رهبری تبیین فرمودند که دولتی جوان و مکتبی باید روی کار بیاید. یعنی باید مسئولیت ها واگذار شود اما این واگذاری به معنای این نیست که افراد با تجربه به طور کلی از صحنه کشور حذف شوند. بلکه به معنای این است که برای مهیا کردن زمینه های پیشرفت کشور باید آرام آرام  سکان  انقلاب و کشور به نسل جوان تحویل داده شود.

حضرت آقا در حوزه  های مسئولیت خودشان  شروع کردند به جوان گرایی و سپردن مسئولیت ها به نیروهایی که جوان تر هستند. از دولت هم انتظار داریم که در سپردن مسئولیت های اجرایی  و مسئولیت های دولت به جوانان بیشتر اعتماد کنند. جوانان در دولت باید حضور داشته باشند . در استانداری ها ،فرمانداری ها ،ادارات ، در عرصه های تولید ، صنایع و کشاورزی  و همه زمینه ها باید به جوانان اعتماد کنیم و آنها را پای کار آوریم . چرا که جوانان انگیزه و آتیه دارند. موفقیت های امروز  کشور هم مدیون همین جوانان است .

نوید شاهد هرمزگان : به نظر شما تاثیر و نقش وحدت اسلامی بین مذاهب در  استان هرمزگان در پیشبرد  اهداف بیانیه گام دوم انقلاب چگونه است؟

حجت الاسلام محمد عبادی: بیانیه گام دوم بر اساس حضور مردم شکل گرفته است. امروز الحمدلله در کشور ما تمام اقوام و مذاهب مختلف  در انقلاب اسلامی   حضور  دارند و در پیشرفت کشور سهیم هستند و کشور متعلق به همه آنها است . بنابر این هر کسی که در این کشور زندگی می کند اعم از مسلمانان و برادران اهل سنت ما و مذاهب و ادیان دیگر همچون کلیمی ها، زرتشتی ها و ..همه نقش آفرین هستند . در جنگ حضور داشتند و در صحنه ها ی خدمت گزاری به انقلاب اسلامی  حضور فعالی دارند.

بنابر این اگر ما می خواهیم تمدن نوین اسلامی  را احیا کنیم  باید از ظرفیت  تمام اقوام و مذاهب در کشورمان  نهایت استفاده را ببریم . همه این ها شهروندان کشور هستند . همه اینها دارای ظرفیت های  بالایی هستند و به کشور و انقلاب علاقه دارند و  به آینده کشورشان  امید بسته اند .اگر ما درآینده انقلاب موفق بشویم همه از برکات  و نعمت های انقلاب اسلامی بهره مند می شوند . هم شعیه و هم اهل تسنن .مسلمان و غیر مسلمان .

 این نکته را عرض می کنم که همان طور که تا به حال در استان هرمزگان مذاهب اسلامی و برادران اهل سنت ما  در کنار برادران شیعه نقش آفرین بوده اند ، انتظار دارم در گام دوم  نقش شان را پررنگ تر کنند. هم مسئولین به جایگاه آنها توجه کنند و هم برادران و خواهران اهل سنت به وظیفه ، رسالت و تکلیف الهی خودشان بیشتر توجه کنند و در شتاب دادن به اهداف انقلاب اسلامی  بیشتر نقش آفرینی کنند .

گفتگو از: مرضیه ناکوئی درگزی