
خوننگارانی که «قلم» را بر قلهی حقیقت، «عَلَم» کردند
به گزارش خبرنگار نوید شاهد، هفدهم مردادماه در تقویم کشورمان «روز ملی خبرنگار»، نام گرفته است. روزی برای بزرگداشت تلاشگران عرصه آگاهیبخشی و اطلاع رسانی که در صف مقدم همه بحرانها و مخاطرات جمعی، طلایهدار بیداری و سفیران بینایی و داناییاند و سنگربانان حقیقت در جهانی که منافع قدرتها تعیین کننده همه معادلات جهانی است. 27 سال پیش در چنین روزی، 17 مرداد 1377، این خبر از کنسولگری جمهوری اسلامی مخابره شد. خبری که با شهادت خبرنگارش ناتمام ماند: «من محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران هستم. گروه طالبان چند ساعت پیش وارد مزار شریف شدند. خبر فوری، فوری. مزار شریف به دست طالبان سقوط کرد. افراد طالبان در محوطه کنسولگری دیده میشوند به من بگویید که چه وظیفهای...» خبر تمام نشد اما خون شهید، تمامیت رسالتی شد که آیین نامه طریقت هر خبرنگار است.
شهید «محمود صارمی» که مظلومانه در افغانستان به شهادت رسید، تنها یکی از بسیارانی است که در راه این حرفه شریف و پرخوف و خطر، تن به موج مرگ و دل به دریای بلا زدند و خود، شاهدانی شدند که خبرها از خونشان تا قیامت می جوشد و بر صحیفه جان آگاهان، از هرجای جهان و در هر زمان و هر مکان، سرریز میکند و:
«از لابهلای آتش و خون جمع کردهام
اوراق مقتلی که خبرها در او گم است...»
امسال با حماسه مقاومت و دفاع دلیرانه و قهرمانانه ملت ما در برابر همه جهان سلطه و استکبار که ظاهرا 12 روز به طول انجامید اما به وسعت یک تاریخ و به بزرگی یک تمدن بود، بازهم خبرنگاران شهیدی، پیام آوران مظلومیت و عزت این ملت شدند و بازهم اهالی رسانه در سخت ترین شرایط در سنگر خود ماندند و تا پای جان، به این عهد مقدس وفا کردند. تصویر «سحر امامی» تصویر صلابت و غرور و غیرت یک سرزمین بود که در میان شعله و دود و صدای انفجار، صحنه را ترک نکرد تا «صدای حقیقت» باشد و «روایت استقامت» یک ملت.
خاطره جاوید خون نگاران معرکههای خطر در عرصه خبر از «حسن باقری» و «عزیزالله حاج امیریان» و «غلامرضا رهبر» و سید شهیدان اهل قلم: «سیدمرتضی آوینی» تا «علیرضا افشار» و «محسن خزایی» و «سیدیحیی مهدوی» و تا همین امروز و بیش از 230 شهید خبرنگار در کربلای غزه و 9 شهید و شهیده مظلوم خبرنگار در دفاع مقدس 12 روزه به دست رژیم تبهکار صهیونی، که جان بر سر این آرمان مقدس آگاهی بخشی و رسالت افشای حقیقت نهادند، تداعی معنایی بزرگ است به عظمت رسالت «قلم» و به بلندای نام نورانی «حقیقت»... و: «نامشان زمزمهی نیمهشب مستان باد...»
از «شهید» تا «خبرنگار»: راویان «خلوص»، «شجاعت» و «تعهد»
شهید محمود صارمی به عنوان مسئول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی، مدتها بود که برای پوشش رویدادها و تحولات افغانستان به شهر مزار شریف رفته بود ، پس از پایمردی و ایستادگی تا آخرین لحظات پوشش و ارسال اخبار صحنه های جنگ در این سرزمین، به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در افغانستان به دست طالبان به شهادت رسید. به همین مناسبت و برای تجلیل و تقدیر از زحمات این شهید بزرگوار و گرامیداشت یاد و خاطره خبرنگارانی که در راه اعتلای آگاهی و انعکاس حقیقت، جان خود را نثار کردند، شورای فرهنگ عمومی کشور، روز هفدهم مرداد ماه هر سال را به عنوان «روز خبرنگار» نامگذاری نمود. ثبت شهادت یک خبرنگار در تقویم رسمی کشور، نه تنها یادآور جایگاه و ضرورت پاسداشت فرهنگ ایثار و شهادت است، بلکه میتواند اشارتی به مشخصههای مشترک بین «شهید» و «خبرنگار» نیز داشته باشد که خلوص و شجاعت و مظلومیت عزتمندانه، از جمله این ویژگیهاست؛ خلوص در جریان انعکاس خبر، شجاعت در مسیری که خبرنگار را آماده شهادت در راه آرمان های خود همراهی می کند، و تعهدی تا پای جان، در راه هدف و آرمانی مقدس و بزرگ. این راهی است که از خبرنگاران شهید دفاع مقدس تا راوی شهید فتح و از «صارمی» تا «فرشته باقری» فرزند سردار بزرگ اقتدارمان «سپهبد شهید محمد باقری» و تا «حسونه سلیم» و «جبر ابوحدروس» و «دعاء شرف» و.. خبرنگاران شهیدی که مظلومیت غزه را به جهان مخابره کردند، پیمودند.
«جنگ ترکیبی- شناختی» و «جهاد تبیین رسانهای»
جنگ امروز دشمن، نه یک کارزار نظامی، که یک معرکه تمام عیار و فراگیر تحلیلی- گفتمانی- شناختی و ترکیبی است. در این «جنگ روایتها»، که تکنولوژی جنگ، دست در دست فن آوری فریب و هوشمندی نرم افزاری ابررسانه های دروغ پراکنی و تحریف و جعل و وارونگی، دست اندرکار معماری و مهندسی ذهن جمعی بشر شده و جنگ را بسیار فراتر از ابعاد متعارف آن در اندازههایی عظیمتر تعریف کرده است، روایت بر فراز تسلیحات و تجهیزات نظامی عمل میکند و اتاق جنگ دشمن در رسانه مستقر می شود تا ابتدا ذهنها و فکرها و روحیهها و شناختها تسخیر و تصرف شود و آنگاه موشک و بمب و پهپادها روانه شوند. در این جنگ روایت ها، رسانه حرف اول را میزند و برنده میدان، کسی است که روایت خود را غالب کند. عرضه درست، بهنگام، شفاف و حرفهای، هوشمندی در مهندسی خبری و رسانهای، تاثیر گذاری ناشی از پشتوانه اعتماد و اقناع افکار عمومی، بسته بندی و شیوه عرضه روایت با بهره از انواع جاذبهها و مطلوبیتها، مخاطب شناسی، پوشش دهی حوزه های متنوع و فراگیر رسانه، زبان و بیان و گفتمان روزآمد، و... از ضرورتها و اقتضائات این عرصه است. در این جنگ شناختی و ترکیبی، «جهاد تبیین» که در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، یک امر راهبردی و جریان ساز تبیین شده است می تواند و باید در قالب یک «جهاد رسانه ای» تبدیل به افق کلان بینش و نگرش جهادی و تفکر خط شکن و پیشتاز بسیجی شود تا روایت مقاومت، مظلومیت و اقتدار را از طریق رسانه، جهانی و ماندگار ساخت. کاستیها و کوتاهیها و ناکارآمدیهای ما در عرصه رسانه، تاکنون و به توفیق الهی، با چیزهای دیگری از جمله طنین بلند حق طلبی مردم ما و وسعت و شدت جنایات دشمن ما در منظر جهانیان تا حدودی جبران شده اما این نمی تواند توجیه گر کم کاری ها و غفلت از کارکردهای عظیم این جهاد رسانه ای در جنگ روایت ها باشد. جهان تشنه روایت حقیقت است و ما باید پیروز این میدان باشیم چرا که در جبهه حقیم. انتقال امانتدارانه خبر به مردم، تنها خبررسانی نیست بلکه در نگاهی کلان، معماری معرفت جمعی و ارتقای اندیشه عمومی و تکامل هویت و اعتبار رسانه است.
تعالی فرهنگ رسانهای؛ گام اصلی در شکست روایت دشمن
رسانه طراز انقلاب اسلامی و جریان جهانی مقاومت، باید زمانشناسی، مکانشناسی و فرآیندشناسی خود را نسبت به جامعه هرروز بیشتر تقویت کند و تعالی بخشد. امروز میدان جهاد فقط در مناطق جنگی نیست و رسانهها نقش موثری در خنثیکردن جنگ ترکیبی دشمن دارند. در جریان این جنگ 12 روزه، اصحاب رسانه مانع از این شدند تا دشمن، دفاع مقدس جمهوری اسلامی ایران را غیر مقدس و نامشروع جلوه دهد. گسترش و ارتقاء سواد رسانهای مردم، یکی از خطیرترین رسالتهای اهالی خبر و اصحاب رسانه است تا با سلب حیثیت از اعتبار و هویت قلابی و جعلی شبه رسانه های دشمن، فرهنگ رسانه ای عمومی را در اندازه ها و استانداردهایی بالاتر ترسیم کند. رسانه ما، حقیقت محور است نه جاذبه محور که با بهره از انواع شگردهای فریبنده و غفلت برانگیز از دروغ تا شانتاژ و تحریف و جعل و وارونه سازی، ناراستی و توهم را بجای واقعیت، عرضه کند. ما معتقدیم که انقلابمان پرچمدار بزرگترین بعثت معنوی و رسالت الهی بشر در تاریخ معاصر است و رسانه این انقلاب و این جبهه، باید از جنس همین طهارت و معنویت و حقیقت آرمانخواهانه باشد. خون شهدای خبرنگار هم این عرصه را متبرک ساخته است.
در صف اول و تیررس مستقیم «جنگ نرم»
خبرنگاران به عنوان زبان گویای مردم به مسئولان و بیان حقایق رسالت مهمی برعهده دارند و روز خبرنگار بدون تردید، نمادی از تلاشهای صادقانه فعالان عرصه خبر برای ایجاد شفافیت، آگاهی و توجه به نیازها و ضرورتهای جامعه است. خبرنگاران به عنوان رابط صادق و امین بین حاکمیت و مردم، نقشآفرین هستند و یکی از بخشهایی که از همه وجوه در جهت انجام وظیفه، ایثار میکنند، فعالان حوزه خبرنگاری و رسانهاند. حضور در خط مقدم جنگ، چه در میدانهای نبرد و زیر آتش و گلوله و چه در عرصههای پیچیده جنگ نرم، نقشی است که خبرنگاران با شجاعت و تعهدی شگفت و در اوج صدق و خلوص به عهده میگیرند. این مسئولیت بزرگ تاریخی، آنها را به سمبلهایی از جسارت و صداقت در جامعه تبدیل میکند، چرا که آنها با هدف روشنگری و راهگشایی، خود را وقف این وظیفه مقدس میکنند. جنگ امروز دشمن، بیش و پیش از هرچیز یک جنگ روانی- رسانه ای و شناختی است و خبرنگاران در پیشاپیش و طلایه همه مدافعان میهن، مهمترین رسالت را دارند. دشمنی کین توزانه متجاوزان با خیل خبرنگارانی که حاضر نشدند وطن فروشی و شرف فرئشی کنند و خود را دربست دراختیار بیگانه رها کنند، از همین است. همچنانکه فرماندهان و کارگذاران و مجریان اصلی جنگ برای دشمن، مزدورانشان در رسانه هستند و موشک ها و بمب ها و پهپاهدهای اصلی را اول در رسانه هایشان بر سر مردم ما می ریزند و سرداران بزرگ ما اول در این رسانه ها ترور می شوند.
بوسهای تاریخی که رهبر بر تابوت خبرنگار شهید زد...
۱۷ مردادماه یادآور رشادت، جانفشانی و فداکاری شهید محمود صارمی است که شجاعانه در راه انجام وظیفه مهم خبرنگاری و اطلاع رسانی، جان خود را فدا کرد و در تشییع جنازه این سرافرازان و سربازان ولایت، رهبر فرزانه و حکیم انقلاب، حضور یافتند و با بوسه برتابوت شهید صارمی، که مظهری از تمامیت این خیل خداییِ خون جامه شد، از مقام شامخ شهدای عرصه خبر تجلیل کردند. تصویر این بوسه و ابراز ارادت خالصانه رهبرمان در تاریخ، ماند و راهنمای مسئولان و مردم شد که ببینید! خبرنگار شهید در راه هدف و حرفه مقدس خود، برای «فرمانده»، جایگاهی چون «صیاد»ها و «سلیمانی»ها دارد. همچنانکه آن فرزانه حکیم و بیداردل، در اولین تشییعی که حضور یافت و همه را شگفت زده ساخت، پای پیکر راوی فتح و سید شهیدان اهل قلم «مرتضی آوینی» بود تا همه بدانند شهید این راه تا چه حد برای راهبر و کاروانسالار ما بزرگ و ستودنی است. تاکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب در همه این سالها بر عظمت کار اهالی رسانه و محوریت فکر و فرهنگ در جنگ جهانی دشمن با جبهه مقاومت و جمهوری اسلامی گواهی میدهد. همچنانکه در روز 23 آبانماه سال 1380 فرمودند: «اگر زحمات شما [خبرنگارها] نباشد، این لحظهها هرگز ماندگار نمیشود... شما آن را حفظ میکنید و در اختیار افکار مردم قرار میدهید. بدون این دوربینها، قلمها و دلسوزیهای شما برای تهیه و تنظیم اخبار و مطالب، این کارهای ما مثل یک چیزهای تثبیت نشده است.»
خبرنگار شهیدم! از آسمان چه خبر؟!...
و بازهم خبرنگاران شهید؛ این خون نگاران راوی صادق حقیقت که خود، بزرگترین خبر عالم شدند. شهیدان خبرنگار، به حرفه و رسالت خبرنگاری، آبرو بخشیدند و رسانه را از ورطه تخدیر و تفنن و تغافل به بلندای یک رسالت پیامبرگونه و امانتی خدایی برای بیداری و آگاهی انسان، به معراج بردند. شهیدان خبرنگار، قلم و دوربین را تقدس بخشیدند و تیترها و سطرها و تصویرها را با نفس و نگاهشان به کار و با قطره های خون پاشیده بر ویزورها و صفحه ها، متبرک کردند. خبرنگاران شهید، تعریف کار خبری و رسانه ای را از یک «حرفه» و «تخصص» به قله رازآگاهی و رمزآشنایی و اشراق باطن و انکشاف حقیقت، بردند و رسانه را سنگر و سرپناه راستی و روشنی دیدند در خفقان دروغ و دشمنی رسانههای جهان با حقیقت و حق. آنان راست قامت ترین آیه های صادق آگاهی و معرفتند و دیده بانان امین حق گویی و روشن بینی، در منطق و مکتبی که سخنش این است:
«جان نباشد جز خبر در آزمون
هرکه را افزون خبر، جانش فزون
اقتضای دل چو ای جان، آگهیست
هرکه آگه تر بود، جانش قویست...»
ای شهیدان خبرنگار، خون شما چراغ راه است برای همه خبرنگاران تا همیشه که: خبرنگاری و کار رسانه ای، مثل تعریف و تصور رایج آن در غرب و دنیای مدرن، بازی و دستکاری حقیقت و دروغ و دغل و چشمبندی و شعبده و فریب و شانتاژ و شگردها و تکنیک های چشم پرکن و اغواگر نیست. به اندازه خون شهید، حرمت و قداست دارد!
خبر تویی! که «سکوت» تو هم «صدا» شده است
صدای توست که زنگ سکوت ما شده است
خبر تویی! که «سکوت» تو هم «صدا» شده است
صدای توست که ما را به آسمان بردهست
صدای توست که خود، آسمان ما شده است
تویی کبوتر پیغام و اهل معنایی
چه رازها که به پرواز برملا شده است
تویی حماسه گفتن ز هر چه ناگفته
دریچه ای که به باغ جهاد، وا شده است
چقدر جبهه به جبهه دویدی از پی مرگ
به رفتنت، اجل از خستگی رها شده است
چه دیدی ای دل آشفته در خرابه شام
چقدر چشم تو آیینه ی خدا شده است
خبر، نگار تو بود ای خبرنگار غیور!
به مرگ سرخ تو حق خبر ادا شده است...
شعر از: علی محمد مودب
قلم، ««عَلَم» است...
از آسمان، خبری تازهتر مخابره کن!
خبرنگار شهیدم! خبر، مخابره کن
بگو! بگو که درآن بیکران، چه می بینی؟
در آن جهانِ بدون خزان، چه می بینی؟
بگو به محفل «سردارها» چه می گذرد؟
به لاله ها، به سپیدارها چه می گذرد؟
خبرنگار، علمدار جبهه قلم است
قلم، چراغ، قلم، رهنما، قلم، «عَلَم» است
علم بدوش، قلمدارهای بیدارند
که از غم من و درد شما خبر دارند
خبرنگار خبر دارد از سلام بهار
قلم به دست گرفته به احترام بهار
به احترام خبر، از سلام حضرت عشق
خبر نوشته از آیینه ها به حرمت عشق
خبر رسیده که دیدار یار، نزدیک است
بگو! که آخر این انتظار نزدیک است
زمین، دوباره خبردار می شود از نور
خبر دهید جهان را به آیه های ظهور...
شعر از: نغمه مستشار نظامی